Przejdź do treści

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie powstał w 1999 r., ale jego historia rozpoczęła się dużo wcześniej.

Poprzedniczką UKSW była Akademia Teologii Katolickiej utworzona decyzją Rady Ministrów w sierpniu 1954 r. z wyodrębnionych  dwóch wydziałów teologicznych – Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego. Powstanie państwowej Akademii Teologii Katolickiej zostało źle przyjęte w środowisku kościelnym, gdyż  zgodnie z prawem kanonicznym wydziały teologiczne powinny być tworzone lub zatwierdzane przez Stolicę Apostolską. W wyniku sprzeciwu profesorów UJ, tamtejszy wydział pozostał w Krakowie, ograniczając działalność do kształcenia kleryków. Profesorowie z Uniwersytetu Warszawskiego, u którego początków w 1816 r. stał Wydział Teologiczny, rozpoczęli pracę na warszawskich Bielanach. Tu, w budynkach księży marianów, którzy zostali stąd siłą wysiedleni, powstała siedziba ATK.

Prymas Stefan Wyszyński Wielkim Kanclerzem Akademii

W 1960 r. Stolica Apostolska zgodziła się respektować ATK. Prymas Stefan Wyszyński, arcybiskup warszawski został wielkim kanclerzem Akademii. Natomiast pełne prawa kościelne Akademia Teologii Katolickiej uzyskała w 1989 r. i odtąd stała się uczelnią jednocześnie państwową oraz kościelną.

ATK początkowo miała trzy wydziały: Teologiczny, Prawa Kanonicznego i Filozofii Chrześcijańskiej. Ale władze państwowe nie były zainteresowane rozwojem Akademii. Na studia wolno było przyjmować bardzo małą liczbę studentów (numerus clausus). W 1954 r. 60 nauczycieli akademickich kształciło zaledwie 415 studentów. Dopiero w latach 80. XX wieku zwiększyła się ich liczba. W 1987 r. z części Wydziału Teologicznego utworzono Wydział Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych.

Po przemianach 1989 r. nastąpił dalszy rozwój Uczelni. Nie było już ograniczeń związanych z liczbą przyjmowanych studentów, zatrudniono też więcej wykładowców, otwarto nowe kierunki studiów. W 1999 r. w Akademii funkcjonowały cztery wydziały i jeden instytut Studiów nad Rodziną na prawach wydziału, dziewięć kierunków studiów (teologia, prawo kanoniczne, prawo, filozofia, psychologia, historia, historia sztuki, politologia, nauki o rodzinie). Zatrudniano 295 nauczycieli akademickich i 8787 studentów.

Powstanie Uniwersytetu 

Szybki rozwój Akademii Teologii Katolickiej w latach 90. XX wieku rozbudził nadzieje na przekształcenie jej w uniwersytet. 3 września 1999 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił Ustawę powołującą Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Trzeba podkreślić, iż powstał nie uniwersytet imienia prymasa Wyszyńskiego, ale jego uniwersytet – dawnego Wielkiego Kanclerza ATK, który od lat 60. XX wieku wspierał rozwój Akademii.

1 października 1999 r. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego zaczął funkcjonować jako państwowa uczelnia wyższa z siedmioma wydziałami: czterema kościelnymi – Teologicznym, Prawa Kanonicznego, Filozofii Chrześcijańskiej oraz Instytut Studiów nad Rodziną, a także Wydziałem Nauk Humanistycznych, Wydziałem Prawa oraz Wydziałem Nauk Historycznych i Społecznych (przekształcony z Wydziału Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych). Już rok później, w 2000 r. powstał Wydział Matematyki, który niebawem został przekształcony w Wydział Matematyczno-Przyrodniczy. Szkołę Nauk Ścisłych. W 2009 r. rozpoczął działalność Wydział Biologii i Nauk o Środowisku, zaś w 2010 r. Instytut Studiów nad Rodziną przeobraził się w Wydział Studiów nad Rodziną.

Najmłodszym, a  zarazem prężnie rozwijającym się jest Wydział Medyczny. Collegium Medicum. Powstał on w 2018 r. w odpowiedzi na rosnące potrzeby społeczne w zakresie edukacji przyszłych medyków. W 2019 r. doszło do przekształcenia Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych w Wydział Społeczno-Ekonomiczny oraz Wydział Nauk Historycznych.

Budowa kampusów

Do 1999 r. ATK była właścicielem małego budynku o powierzchni 3000 m2 w dzielnicy Bielany. Na warszawskich Młocinach dzierżawiła zaś, od 1992 r., niewielki budynek o powierzchni 2000 m2. Rozwój Uczelni wymagał rozbudowy infrastruktury. Po przekazaniu Uczelni w 2003 r. gruntów kościelnych przez kard. Józefa Glempa, metropolity warszawskiego i Wielkiego Kanclerza UKSW, na Bielanach wybudowane zostały trzy nowe budynki, tworzące kampus Dewajtis.

Drugi kampus przy ul. Wóycickiego 1/3 zaczął się rozbudowywać po tym, gdy w 2001 r. Urząd Gminy Warszawa Bielany przekazał UKSW w użytkowanie tereny na Młocinach. Jest to obecnie największy kompleks naukowo-dydaktyczny UKSW. W 2008 r. otwarto tu pierwszą część Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych – Auditorium Maximum z Aulą im. Roberta Schumanna na 400 miejsc. W 2015 r. uruchomiono nowoczesne Centrum Laboratoryjne Nauk Przyrodniczych, które dysponuje 50 laboratoriami. Natomiast w 2022 r. otwarty został nowoczesny gmach Wydziału Medycznego. Collegium Medicum. Najmłodszy, trzeci kampus o charakterze naukowo-badawczym znajduje się w podwarszawskim Dziekanowie Leśnym, gdzie powstało Multidyscyplinarne Centrum Badawcze UKSW.